Sütlaç Nedir?

Sütlaç. Üç beyazın buluşmasıyla ortaya çıkan hafif bir tatlıdır. İçeriğinde süt, pirinç ve toz şeker bulunur. Renginin oluşmasında etkili olan malzeme kuşkusuz süttür. Türk mutfağına özgü olduğu bilinmekle beraber farklı ülkeler tarafından da keşfedilmiştir. Batı ve Kuzey ülkelerinin mutfaklarında özellikle İskandinavya ülkeleri, Rumeli gibi yerlerde çeşitli sunumlarla sevilerek tüketilmektedir.

Ülkemizde genellikle Ramazan aylarında iftardan sonra mideyi rahatlattığı ve hafif bir tatlı olduğu için tercih edilir. Sütlaç, kaselere paylaştırılıp soğuduğunda tüketiletilebileceği gibi, toprak kaplara paylaştırıldıktan sonra üzerinin kızarması için biraz fırında pişirilerek ve yine soğutularak da tüketilebilinir. Toprak kapların içinde üstünün hafif yanık olmasıyla elde edilen renk uyumunun sağladığı ahenk iştahımızı kabartan faktörlerdendir. Siz kaşığı kaplara daldırdıkça sizi karşılayan pirinç taneleri mutluluğunuzu katlandıracaktır.

Tarihte ilk olarak 15. Yüzyılda tıbbi kitaplarda ve Kaygusuz Abdal’ın şiirlerinde sütlü pirinç ve sütlü aş olarak da geçen tatlı saray sofralarında da kendini göstermiştir.

İtalyan mutfağına da giren sütlaç, Papa V. Pius’ın 1570’de verdiği bir ziyafetin üçüncü yemeği olarak “Üzerine şeker ve tarçın serpilmiş Türk usulü sütlü pirinç” diye sunuldu. Türkiye’de de sütlaç, saray sofralarında yer alan saygın bir tatlıydı. İngiliz elçi Lord John Finch, Edirne Sarayı’nda IV. Mehmet’in huzuruna çıktıktan sonra sadrazam tarafından verilen ziyafette gene sütlaç vardı.

 Sütlaç İsmi Nereden Gelir?

”Sütlü aş” sözcüğünün zaman içinde törpülenerek bugünkü sütlaç ismini kazandığı bilinmektedir. Divan-ü Lügat-it Türk’te ‘Uwa’ ismine denk gelen tatlının anlatılanlara göre ortaya çıkış hikayesi, midesi rahatsızlanan,  konak sahibi olan bir adama pirinç, süt ve şeker karışımıyla yapılmış bir yiyecek sütlü aş sunulur ve ilaç niyetine yenmesi istenmiştir. Böylelikle adını almıştır.

Ayrıca sütlacın Orta Asya tatlısı olduğu ve ülkemize İpek yolu kervanları ile geldiği de ileri sürülmektedir.

Sütlaç Nasıl Yapılır?

Tatlının her iki çeşidinde de tencere ile ilk buluşan pirinçtir. Üzerini kapatacak şekilde su eklendikten sonra pirincin şişip, suyunu çekmesi beklenir. Suyunu çeken pirinçlere süt eklenir karıştırılarak kaynatılır. Diğer yandan nişasta ile soğuk su karıştırılır tencereye ilave edilerek tekrar karıştırılır. Fırın sütlaçta farklı olarak süt ile yumurtanın sarısının karışımı tencereye ilave edilir. Karadeniz yörelerinde hazırlanırken bir tutam tuz eklenir. Bunun nedeni şeker tadının belirgin olmasını sağlamaktır.

Ocaktan alınan tatlı soğumaya bırakılır. Fırın sütlaçta ise kaplara alınan sütlaç ise tepsiye dizilir. Boş kalan yerlere yarısını geçmeyecek kadar soğuk su eklenir. 200 derecelik önceden ısıtılmış fırına koyulur. Üzerini süslemek için tarçın, fındık serpiştirebilir. Pirinç tanelerinin oluşuyla muhallebiden ayrılır.

 

*Sütlaç hakkında sizin de ekleyeceğiniz bilgiler varsa lütfen yorum kısmına yazarak bu yazıya katkıda bulunun.