Mırra Nedir?
Mırra Nedir?
Her ne kadar şu sıralar yeni nesil kahvelere yoğunlaşmış olsak da geçmişten günümüze kadar gelen çok değerli geleneksel kahvelerimiz de var. Mırra da onlardan biri…
Güney Doğu Anadolu yöresine has bir kahve olan mırra, birkaç kez demlenerek elde edilen acı bir kahvedir. İsmini Arapça acı anlamına gelen “Mur” kelimesinden almaktadır. Dünyanın en sert kahveleri arasında yer alan mırra, bu işi bilen özel kahveciler tarafından yapılır ve sunulur. Yapımı da sunumu da geleneksel kurallara bağlıdır.
Şu sıralar özel restaurantlar ve kebapçılarda da içebileceğiniz mırrayı ait olduğu yörede her zaman içemezsiniz. Çünkü mırra, yörede zengin konaklarında misafir geldiğinde, sıra gecelerinde, düğünlerde, taziye evinde, sünnet ve bayramlarda özel kahveciler tarafından ikram edilmektedir. Mırrayı ikram etmek isteyen kişi de mırra ikramı için izin (destur) istemek durumundadır.
Mırrayı herkes yapamaz. Bu babadan oğula aktarılan bir zanaattır. Mırra için özel bir kahve çekirdeği kullanılmamaktadır. Onu özel kılan ise yapılışıdır.
Nasıl Yapılır?
Öncelikle kahve çekirdekleri kahve ustası tarafından kavrulur. Yeteri kadar kavrulan kahve çekirdeği “Dibek” adı verilen havanda çok inceltilmeden dövülür. Dövme işleminden sonra mırrayı mırra yapan, oldukça zahmet ve beceri isteyen kaynatma işlemine geçilir. Bu aşamada “Güm Güm” adı verilen büyük bir cezve kullanılır. Kahve bu özel cezveye konur. Üzerine su eklenerek kaynatılır. Uzun süre kaynatılan kahve telve haline geldikten sonra ateşten alınarak dinlendirilmeye bırakılır. İyice demlenen kahve tortusundan ayrılması için “Mutbak” adı verilen bir başka kaba aktarılır. Üzerine tekrar kahve ve su eklenip kaynatılır. Bu işlem, kahve tortusundan ayrılıp özü kalana dek tekrar edilir. Sonunda pekmezimsi bir kıvama sahip olan mırra şişelere konularak saklanır. Güzel koku ve aroma vermesi için içine kakule katılır. Mırra şekersiz içilen bir kahve olduğundan içine şeker veya tatlandırıcı katılmaz. İkram edilmeden önce ısıtılıp, işlemeli bakır ibriklere konularak kulpsuz tek bardakla servise hazır hale getirilir.
Mırra’nın sunumu ise belli kurallara bağlı geleneksel bir yöntemle yapılmaktadır. Hatta adetleri bilmeyen biri mırra içerken rehber tarafından uyarılabilir. Tek seferde içilmesi gereken mırradan en fazla iki defa içilebilir. Mırra içmeyi reddetmek kadar üçüncü bardağı istemek de saygısızlık olarak kabul edilir. Mırra içen kişi mırrayı içtikten sonra bardağı masaya ya da yere düz bir şekilde koymamalıdır. Bu hatayı yapan kişi fincanı altınla doldurmak, kahveyi servis edenle evlenmek, kahveyi servis edeni evlendirmek veya kahveyi servis edenin çeyizini düzmek zorunda kalabilir.
Yani siz siz olun sakın mırra içtikten sonra fincanı yere koymayın. Mırra içildikten sonra kahve fincanının ağzı elle kapatılır ve kahve servisi yapan kişiye geri verilir. Fincanı alan kahveci de fincanın ağzını silerek bir sonraki kişiye mırra ikram eder. Mırra bir ortamda büyükten küçüğe doğru ikram edilir.
Ayrıca mırra, aşırıya kaçmadan içildiği sürece dikkat toplamaya, konsantrasyona, baş ağrısına, selülite ve karaciğer hastalıklarına iyi gelmektedir.
*Mırra hakkında sizin de ekleyeceğiniz bilgiler ya da nerede içilebileceğine dair görüşleriniz varsa lütfen yorum kısmına yazarak bu yazıya katkıda bulunun.