Zılbıt Nedir?

Zılbıt Nedir?

Bitkilerin her derde deva olduğu bilinir. Geçmiş zamanlardan itibaren doğada yer alan çeşitli otlarla hem yemek yapılmaktadır hem de sağlık açısından faydalı olduğuna inanılıp, alternatif tıp adı altında uygulanarak desteklenmektedir. Ülkemizin bulunduğu coğrafi konum sebebiyle oldukça şanslıyız. Çünkü Karadeniz gibi bir bölgeye sahibiz. Bölgeye düşen her yağmur damlası ile doğa bize hediyeler sunmaktadır. Bunlardan bir tanesi de Zılbıt ismindeki bitkidir. Nemli toprakları sevdiğinden Batı Karadeniz bölgesinde Zonguldak ve Sinop  yöresinde yüzünü sıklıkla göstermektedir. Hodan, Kaldırık, Ispıt, Mancar, Zirbit, Burğı, Tamara, Zılbırık, Zembil çiçeği, Sığırdili  gibi isimlerle de farklı yörelerde bilinmektedir. Latince’de Borago officinalis İngilizce’de Borage, starflower  adında yabani bir bitki olarak tanınır. Aslında yaban görünümünün altında yumuşacık bir kalbi vardır.

Hodangiller familyasından olan Zılbıt Mayıs ve Eylül ayları arasında çıkan beyaz tüylerle sarılı sert gövdeye sahip, 15 ile 60 cm boylarında üzerinde mavi ve  yıldız şeklinde çiçek açan yıllık bir otsu bitkidir. Dış görünüş olarak pek yakışıklı olmasa da önemli olarak iç güzelliktir diyerek Kış aylarına girerken bolca tüketilmelidir. Faydaları saymakla bitmeyen otun birde aynı isimde yemeği yapılmaktadır. Boğaz ağrılarında, öksürükte, ateş düşürmede iltihaplanmalarda, solunum yolu enfeksiyonlarında iyileştirici özelliği olduğu bilinmektedir.

Aynı zamanda çağımızın hastalığı strese karşı antidepresif etkisiyle sakinleştirme ve cesaret artırıcı özelliğe sahip olduğu bilinmektedir. Hatta rivayete göre eski zamanlarda askerler tarafından cesaret vermesi için bolca tüketilirmiş. Sebebi ise böbrek üstü bezlerini etkileyerek yiyen kişide rahatlama hissi uyandırması. Yani arkadaşlar zılbıtı yiyen özgüven patlaması yaşarken aynı zamanda pamuk gibi oluyor.

Özellikle yumurtalı kavurması meşhur olan zılbtın, böreği, gözlemesi yapılır, turşusu kurulur ve yaprakları haşlanarak tüylü tarafı dışarıda kalacak şekilde sarması da yapılır. Üstelik kullanım alanları sadece yemekle de sınırlı değil. Süs bitkisi olarak kullanılabileceği gibi küçük yaprakları soğuk içkilere konarak hoş bir görselle servis edilebilir. Yanıklarda da kullanılan zılbıt otunun yaprakları lapa haline getirilerek yaranın üzerine konmaktadır.

Yumurtalı Zılbıt Nasıl Yapılır?

Yerinde toplayarak pişirmek ne kadar zevkli olsa da her yerde kolay bulmak mümkün değil. Bulduğunuzda yapmanız gereken şey ise 1 kg hodan otu, 2 adet kuru soğan, 3 adet yumurta, tat katması için 1 çorba kaşığı salça, tuz, karabiber, sıvıyağı ve üzeri içinse yarım litre süt marketten hemen temin edilmelidir. Zor olan kısım zılbıtı temizlemek olacaktır.

Yıkanan otların sap kısımları dibindeki siyah kısımlar kesilerek iyice yıkanır. Kesilerek yaprakları ve çiçekleri ayıklanarak sapları 2 parmak kalınlığında doğranır. Çiçekleri ve yaprakları da yenen bitkide önemli bir detay; temizlerken elleri boyadığı için eldiven kullanmak doğru bir tercih olacaktır.

Haşlamaya bırakılan otların suyu süzülerek ayrı bir yere alınır ve küçük küçük doğranır. Tencereye sıvıyağı ardından ince doğranmış soğanlar eklenerek kaşık yardımıyla ters düz yaparak sotelenir. Salça ile soğanlara hem renk hem lezzet geldikten sonra ana malzeme olan zılbıtı ekleriz ve karıştırırız. Yumurtaları üzerine kırıp baharatlarını da ekledikten sonra pişmesi sağlanır. Altı kapanan yemeğin üzerine sıcak süt dökerek kapatılır. Otun sütü iyice çekmesi için yarım saat müddet tanınır. Ardından sofranız hazır vaziyete gelir.

Afiyet olsun.

*Zılbıt hakkında sizin de ekleyeceğiniz görüşleriniz ya da nerelerde yenildiğine dair bilginiz varsa lütfen yorum kısmına yazarak bu yazıya katkıda bulunun.

Görsel: www.cide.gen.tr