Baklagiller, Tahıl Çeşitleri ve Özellikleri

Baklagiller ve tahıl çeşitleri günlük beslenmemizde önemli bir yer tutarlar. Türkiye’de en çok kullanılan baklagil çeşitleri aşağıdaki gibidir.

Baklagiller

Fasulye

Protein, yağ, selüloz ve karbonhidratça zengindir. Bileşiminde bunlardan başka kalsiyum, fosfor, demir gibi madensel tuzlarla beraber B kompleksi vitaminleri de bulunur. Sindirimi oldukça zordur. Kabukları bağırsaklarda gaz yaptığı için kabuğu çıkartarak pişirilirse bu özelliği de giderilmiş olur.

Et, yağ gibi maddelerin ilâvesiyle pişirildiği zaman besleyici değeri daha da fazlalaşır. Soya fasulyesi besin değeri bakımından en iyisidir.  100 gr.  soya fasulyesinde 22 gr. protein vardır.

Nohut

Protein ve mineraller bakımından fasulyeden sonra gelen bir besin maddesidir. Lezzet ve besin değeri pişirilme şekillerine göre artırılır. 100 gramında 20 gram protein vardır.

Mercimek

Sindirimi nohut ve fasulyeye göre daha kolay ve bilhassa bileşimindeki demir dolayısıyla çocuklara ve kansızlara tavsiye edilen bir gıdadır.

Bakla

Bileşiminde fazla miktarda protein, fosfor vb. bulunan bir baklagildir. 

Bezelye

Protein, nişasta, fosfor  ve B vitaminleri bakımından zengindir.

Sindirimi kolay, lezzetli bir besin maddesidir. Yemek, garnitür vb. olarak kullanılır.

Börülce

Protein, nişasta ve vitamin bakımından zengindir.

Hububatlar

Türkiye’de en çok tercih edilen ve tüketilen hububatlar şunlardır:

Un

Ayıklanmış, yıkanmış hububat tanelerinin öğütülüp elenmesiyle elde edilir. Hangi hububattan elde edilmişse onun ismini alır. Un, ekmek ve hamur işlerinin yapılmasında kullanılır. Ülkemizde günlük kalori ihtiyacının %70’i bu maddeden sağlanır.

Nişasta

Hububatın çeşitli şekillerde işlenmesiyle elde edilir. Ülkemizde en çok buğday nişastası kullanılır. Buğdaydan nişasta elde etmek için buğday yıkanıp üzerine bol su eklenerek normal sıcaklıktaki bir yere bırakılır. 3-4 günde bir suyu değiştirilir.

Buğday taneleri ezilip beyaz nişasta kısmı gözüktüğü zaman suyu süzülür. 

1-2 defa yıkanır. Sonra buğday taneleri iyice ezilir. Böylece sıkma işlemi tamamlanınca nişastaya bol su konup durulmaya bırakılır. Sonra suyu süzülerek nişasta kısmı alınıp tepsilere konur. Tepsilerde kuruyuncaya kadar bırakılır. Sonra ezilerek torbalara doldurulup istenilen yerde kullanılır.

Nişasta yapmaya uygun aylar:  Temmuz ve Ağustos aylarıdır.

İrmik

Gluteni fazla, iri öğütülmüş bir buğday çeşididir. Yemek, tatlı ve makarna yapımında kullanılır.

Bulgur

Buğdaydan elde edilen çok önemli bir besin maddesidir. 

Buğdayın kaynatılıp, kurutulup, dövülmesi, en sonra da değirmenlerde çekilmesiyle elde edilir. Güney ve Doğu Anadolu’da çokça kullanılır. 

Bulgur ile Türkiye genelinde çok çeşitli yemekler yapılır. B vitaminlerinden de oldukça zengin bir yiyecek çeşididir.

Pirinç 

Dünya genelinde tahılların en çok kullanılanlarından biridir. 

Bazı ülkelerin (Uzakdoğu) ana gıda maddesidir. Protein ve madensel madde (mineral) bakımından fakir, karbonhidrat bakımından zengin bir yiyecektir. Pilav, çorba, tatlı, dolma vb. pirinçle yapılan yemeklerden bazılarıdır.

“Uzun Süre Dayanan Gıdalar Listesi” yazımızı buradan okuyabilirsiniz.