Kete Nedir?

Kete, Kars ilimize ait olduğu bilinen hamur işleri kategorisi adı altında sayabileceğimiz bir börek/ çörek çeşidimizdir. Türk Dil Kurumu ise Keteyi “Yağlı, mayalı veya mayasız hamurdan yapılan çörek.” olarak tanımlamıştır. Kete sözcüğünün Ermeniceden bize geçtiğine dair bir söylenti bulunsa da doğruluğu tartışmaya açıktır.

Kayseri, Tokat, Erzurum’da da farklı şekillerde karşımıza çıkmaktadır. Önceleri köylerde bulunan akrabalarımızdan isteyerek getirtilen keteyi günümüzde marketlerde kapalı poşetler içerisinde satın alarak da sofralarımızı süsleyebiliriz. Kahvaltılarda ve sulu yemeklerin yanında ekmek yerine kullanıldığı gibi cevizli çeşidinin hem enerji deposu oluşu hem tok tutma özelliğiyle çayla ayrı bir öğün olarak da yenebilmektedir.

Kayseri’de içi boş yapılırken Ardahan ilçelerinden Posof’ta helvalı (içli kete) olarak yapıldığı bilinmektedir. Aynı zamanda tahinli ve haşhaşlı çeşitleri de mevcuttur. Kars ilimizde yapılan ketenin lezzetli olmasında tandır denilen köy ocaklarında pişirilmesi etkilidir. Yapımı kadar önemli olan bir başka konu ise nasıl yenmesi gerektiğidir. Kars ketesinin iç harcının unlu olmasından dolayı yerken dağılmaması gerektiğine inanılmaktadır. Hatta şöyle bir hikayesi olduğu söylenir.

Karslının biri kenarda oturup içli içli ağlamaktadır. Çevresindekiler dayanamayıp yanına otururlar ve derdini anlatmasını isteyerek teselli etmeye çalışırlar. “Hayırdır gardaş, niye ağlıyorsun?” diye sorar Karslıya. Karslı da içini çeke çeke “Tarlaya azıh goymuşdu avrat, onu gaybettim.“der. Adam iyice şaşırır ve bu sefer de “Azığı kaybettin diye mi ağlıyorsun?” diye sorar. Karslı “Ama azıhda kete varıdı.” der. Adam üzüldüğüne biraz da pişman olarak ‘Yav gardaş hiç kete kaybettim diye ağlanır mı?’ deyince Karslı ‘Keteyi gaybettiğime ağlamirim. Bir yerlinin eline geçer, yiyemez, rezil eder diye ağlirim.’der.

Kete İçin Gerekli Malzemeler

Yapımı oldukça kolay yemesi bir o kadar zevkli olan cevizli ketenin hamur malzemeleri 1 su bardağı süt, 1 su bardağı yoğurt, 1 çay bardağı zeytinyağı, 2 yumurta, 1 yemek kaşığı kuru maya, 2 yemek kaşığı şeker, 1 tatlı kaşığı tuz ve aldığı kadar un, iç malzemesi; 100 gr tereyağ, 1 su bardağı ceviz, küçük kasede toz şekerdir.

Kete Hazırlanışı

Öncelikle en eğlenceli kısım olan yoğurma kısmı ile başlıyoruz. Yukarıda saydığımız hamur malzemelerini derin kapta birleştirerek yoğurduktan sonra kuru mayanın kendi şovunu yapmasını bekliyoruz. Maya sayesinde hazırladığımız hamur boy atarak bize ahkam kesen bir yiğide dönüşecek. Fakat siz buna dayanamayarak kendisinden yumruk büyüklüğünde parçalar alarak oklava yardımıyla havasını söndürecek, genişçe bir tabağa yayacaksınız. Üzerine de eritilmiş tereyağ sürüp rulo haline getireceksiniz. Ruloyu elimizde sıkarak uzatıp kendi etrafında döndürerek kıvrımlı bir şekil elde ettikten sonra her bir parçayı tekrar oklava ile genişçe açacağız. Bu sefer içerisine ceviz ve isteğe göre şeker ekleyerek spiral şekline getireceğiz. Son aşama olarak üzerine baskı uygulayarak yassı biçimine getirdiğimiz ketenin üzerine yoğurt ve yumurta sarısından oluşan karışımı sürerek 200 derecelik fırında üzerine kızarana kadar bekleteceğiz.

İşte kete bu şekilde servise hazır olacak.

*Kete hakkında sizin de ekleyeceğiniz bilgiler ya da nerede yenebileceğine dair görüşleriniz varsa lütfen yorum kısmına yazarak bu yazıya katkıda bulunun.