Zincir Marketlerin Ardından Tedarikçi Firmalara da Ceza Yağdı
Son dönemde fiyat oyunuyla hem vatandaşların hem de politikacıların tepkisini çeken zincir marketlerde sular durulmuyor. Enflasyonun üzerinde yaptıkları iddia edilen zamlar vatandaşı adeta çileden çıkaran zincir marketlere epey yüksek meblağlarda ceza geldi. Raftan kasaya gelene kadar fiyatı artan ürün artık marketlere ceza olarak geri dönecek. Fiş kontrol etme alışkanlığını artık herkesin edinmesi şart. Yoksa 10 TL olarak aldığınız ürünü, kasadan geçtiğinde 10,5 TL olarak para ödemeniz mümkün. Ya da etiketlerde gördüğünüz gri fiyatlar kasaya gelince yükseliyor. Bazı tüketici “tamam” deyip alıyor, bazısı alamadığı için veya bu oyuna sinirlendiği için “Almam” deyip geri bırakıyor, almıyor. Her iki durumda da artık hakkını arayan, savunan bir tüketici kitlesi oluşmaya başladı.
Son dönemde fahiş fiyat artışı ve etiketlerdeki farklı fiyatlama iddiaları nedeniyle zincir marketlere yönelik tepkiler üzerine başlatılan soruşturmada yeni gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Öte yandan BİM, A101, ŞOK, Migros, Carrefour zincir marketlerine ve bir tedarikçi hakkında toplamda yaklaşık 2.7 milyar TL idari para cezasının verildiği soruşturmanın devamı niteliğinde yürütülen soruşturma da tamamlandı. 13 üretici ve tedarikçinin beş büyük zincir market arasında fiyat artışlarına yönelik koordinasyonu sağlayarak marketlerin raf fiyatlarını belirlemeye yönelik kartel oluşturdukları tespit edildi ve yaklaşık 878 milyon TL idari para cezası verildi. Ayrıca kartelin yanı sıra soruşturma konusu bazı teşebbüslerin marketlerdeki raf fiyatlarını doğrudan belirlemek suretiyle de Rekabet Kanunu’nu ihlal ettikleri ortaya çıktı. Bu firmaların arasında birçok global ve tanıdık marka var.
Ceza alan firmalar ve açıklanan ceza tutarları ise şöyle;
• Coca-Cola’ya 272.159.349,36 TL,
• Eti’ye 173.263.933,89 TL,
• Pasifik Tüketim’e 106.002.255,94 TL,
• Pepsi’ye 92.506.885,85 TL,
• Frito Lay’e 87.954.615,82 TL,
• Düzey Tüketim’e 48.190.012,34 TL,
• Red Bull’a 25.711.530,05 TL,
• Unmaş’a 24.223.008,88 TL,
• Şölen’e 15.680.173,63 TL,
• Haribo’ya 10.204.678,30 TL,
• Kent Gıda’ya 8.775.984,66 TL,
• Glaxosmithkline’na 8.424.667,29 TL,
• Doğanay’a 5.553.551,61 TL
olmak üzere toplamda yaklaşık 878 milyon TL idari para cezası verildi.
Diğer yandan yaşanan bu ve benzeri olayların ardından Ticaret Bakanlığı ile belediyeler de düğmeye bastı. Zabıta ekipleri, girdikleri marketlerde ürünleri tek tek kontrol ederek raf ve kasa fiyatlarının uyumlu olup olmadığını denetliyor. Kurallara uymayan marketlere rekor cezalar geliyor. 2023’te bu cezaların artacağı da kesin. Tabii olayın bir diğer yüzü daha var. Marketlerde çalışan sayısı az, çalışanların yükü çok fazla. Yorgunlar ve fazla mesai yapıyorlar. Markette her işe koşturuyorlar. Bu ihtimali de göz önünde bulundurmak şart. Yani yanlış olan etiketler ya da yanlışlıkla fazla ödenen ücretler gidip anlatılıp tahsil edilebilir. Durumu genel değerlendirip çalışanlara da mal etmemeli.
2023’ün enflasyonun azaldığı, herkesin istediği ürüne ulaşabildiği bir yıl olmasını diliyoruz.