Malatya’nın Coğrafi İşaretli Ürünler Listesi
Malatya’nın en kültürü, türküleri kadar yemekleri ve ürünleri de meşhur. Kayısısı, yassı kadayıfı kömbesi, üzümü, pestili, padişah sarması, Arapgir dolamasına kadar yöreye ait birçok üründe coğrafi işaret belgesi alan Malatya’nın lezzetleri saymakla da bitmiyor.
İşte Malatya’nın tüm Coğrafi İşaretli Ürünleri…
1- Malatya Kayısısı
Malatya kayısısı, Avrupa Birliği tarafından coğrafi tescile sahiptir. Prunus armeniaca L türü olan kayısının hasadı temmuz ayının ortasında yapılır. Malatya kayısılarının kurutulmasının en büyük sebebi iklim şartları ve yetiştirilen kayısıların özellikleridir. Yetiştirilen kayısıların kuru meyve oranı diğerler kayısılara göre %10-%15 daha fazladır. Malatya’da üretilen kayısının %10-15’i yurt içi ve dışında yaş kayısı olarak satılırken, geri kalanı kuru kayısı olarak piyasaya sunulur.
2- Malatya Kömbesi
Kömbe, Türkiye’ye özgü özellikle Orta Anadolu, Sivas, Elazığ ve Malatya yöresine ait bir börek çeşididir. Malatya Kömbesi coğrafi işaretli olarak tescillenmiştir.
Kömbenin bir adı da “hıtap”tır. İki kat hamur arasında yapılan kömbe hamuruna hafif maya ve yağ katılarak yoğrulur. Sonra kömbenin içi hazırlanır. Bu iç, cevizli, patatesli veya kavurma etli olabilir. Hazırlanan hamur temiz bir sacın içine serilir. Üzerine kavurma et konulur. Bunlarında üzerine bir kat daha hamur serilir. Üzerine hafifçe yoğurt sürülür, ağzına bir saç kapatılır. Sacın altına ve üstüne ateş közü yığılır. Ayrıca üzerine tezek yakılır. Kızarınca saçtan çıkartılır, dilimlendikten sonra servis yapılır. Yapılış şekilleri çok küçük farklılıklar gösterir. Geleneksel olarak iki sac arasında pişirilir. Ancak tabii ki günümüzde elektrikli fırınlarda, aynı tarifle pişirilebilmektedir.
3- Malatya Pestili
Malatya’nın damak çatlatan lezzetleri arasında yer alan Malatya Pestili, yıllardır geleneksel yöntemlerle imece usulü hazırlanıyor. Tamamıyla doğal formasyonun ürünü olan pestil, ilçedeki ağaçlardan toplanan dutların büyük kazanlarda kaynatılarak şıraya dönüştürülmesiyle elde ediliyor. Bu şıraya un, süt ve nişasta eklenerek kaynatma işlemine devam ediliyor. Malatya´da önce o enfes üzümler toplanır. Tane tane hazırlanır ve kaynatılır. O şahane kıvam kendini “hazırım” dercesine gösterince, pestil olmak için hazırdır.
4- Malatya Arapgir Dolması
Malatya mutfağının vazgeçilmez lezzetleri arasında yer alan Arapgir Dolması lezzetiyle dillere destan. Arapgir Köhnü Üzümü, Arapgir Mor Reyhanı ve Arapgir Tandır Kebabı’ndan sonra Arapgir Dolması’da tescillendi. Arapgir yaprakları büyüklüğüne göre bölünerek ufak ufak sarılır çelik tencereye dizilir. Kısık ateşte tencerede ki sarmaların üzerine kapağın altına bir porselen tabak veya özel olarak hazırlanmış sarma kapağı konularak kaynadıktan sonra tahminen 1 saat pişerse yeterlidir.
5- Arapgir Tandır Kebabı
Malatya mutfağının vazgeçilmez lezzetleri arasında yer alan Arapgir tandır kebabı da coğrafi işaretli lezzetler arasında. Malatya’nın Arapgir ilçesinin yöresel lezzetlerinden biri olan ve tuzlanarak odun ateşinde 3-5 saat pişirildikten sonra coğrafi işaretli köhnü üzümüyle servis edilen tandır kebabı, yiyenlere unutamayacakları bir lezzet şöleni yaşatıyor.
6- Köhnü Üzümü
Malatya’nın Arapgir ilçesinde yetişen ve kendine has tadı ve aroması ile adından söz ettiren meşhur köhnü üzümleri Elazığ ve Malatya illerinde yetişen çok değerli bir şaraplık üzümdür. Arapgir Köhnü üzümünün ayırt edici özellikleri; sofralık ve şaraplık olarak kullanılmasıdır. Arapgir Köhnü Üzümü’nün tane şekli yumurta, tane rengi siyah, tane iriliği büyük, kabuk kalınlığı ortadır. Kalori değeri yüksek olan köhnü üzümler, kalsiyum, potasyum, sodyum ve demir yönünden de oldukça yüksek bir meyve. Karaciğer hastalığı ile kansızlığın tedavisinde etkili olduğu bilinen köhnü üzümlerinin içerdiği meyve asitleri ve lifli yapısı ile mideye zarar vermeden böbrek ve bağırsak sisteminin de çalışmasını düzenlediği biliniyor.
7- Malatya Yassı Kadayıf
Malatya ve çevresinde yapılan, isteğe göre içine ceviz, fıstık ile kaymak koyulan yassı kadayıf, lezzetiyle en çok tercih edilen tatlılar arasında yer alıyor. Toz şeker, yaş maya ve un ile yapılan yassı kadayıf, Malatya’da hamurun taş ocaklarda pişirilmesinin ardından içerisine tercihe göre ceviz, fındık, fıstık, kaymak gibi ürünler de konularak kızartılıp şerbete batırılarak hazırlanan bir tatlı çeşidi.
