İsot Nedir?

Çiğ köfte, lahmacun, pide, kuru fasulye, soğan salatası denince akla ilk gelen baharattır isot… Diğer bir deyişle, Şanlıurfa’da yetiştirilen acı biber türünün kurutularak öğütülmesiyle elde edilen baharattır. İsot kelimesi Türkçe kökenli olup, “ısı” (sıcak) ve “ot” kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır.

İsotun yapımında kullanılan kırmızı biber ilk olarak Kristof Kolomb’un 2. Amerika yolculuğunda, 1514’te İspanyol doktor Chanca tarafından bulunmuştur. Chanca, kırmızı biber tohumunu ve meyvesini Amerika’dan Avrupa’ya getirmiştir. 19. yy sonlarında Macarlar tarafından Avrupa’da yaygınlaştırılmış olan kırmızıbiber; ılıman ve sıcak bölgelerde yetişir. Ülkemizde başta Şanlıurfa olmak üzere Güneydoğu Anadolu bölgesinde yetiştirilmektedir.

İsotun, mor fabrika isotu, mor ev isotu, kırmızı fabrika isotu, kırmızı ev isotu, siyah fabrika isotu ve siyah ev isotu gibi çeşitleri vardır. Fabrikada üretilenler evde üretilenlere göre fiyat olarak daha ucuzdur. İsottan yapılan biber salçasına ise yörede isot reçeli denir.

İsot biberi genellikle ağustos ayında yetişir. Faydası çoktur, yapımı ise zahmetlidir. Ülkemizde çok sevilir ve tüketilir.

İsot Nasıl Yapılır?

Yaz aylarında hasadı yapılan isot biberlerinin çöpleri ayıklanır ve yıkanır. Sonra biberlerin tohumları çıkartılır. Çöpleri ve tohumları ayıklanan biberler, güneş gören temiz bir zeminde kurumaya bırakılır. Kurumaya bırakılan biberler en fazla 3 gün bekletilir. İlk gün kırmızı olan biberin rengi, ikinci gün mor, üçüncü gün ise siyah olur. Daha sonra zeytin yağı ve bir miktar tuz ilave edilip dövülerek veya makineden geçirilerek isot haline getirilir ve soframızdaki yerini alır.