Antakya’nın Coğrafi İşaretli Ürünleri
Antakya… 06 Şubat 2023’de yaşadığı depremle yıkıldı. Tüm Türkiye olarak bizler de yıkıldık. Antakya her gün binlerce kişinin uğradığı ve konakladığı bir ticaret, sanayi, ikmal ve transit yeri, bir kültür merkeziydi. Antakya, binlerce yıl boyunca pek çok dine ve uygarlığa ev sahipliği yapan bereketli topraklarıyla, dünya mutfağına ilham veren benzersiz yemek kültürü ve eşsiz kültürel mirasıyla anlatmakla bitmeyecek bir şehrimiz. Yine toparlanacak, yine eski haline dönecek, yaraları hep birlikte saracağız…
Antakya’nın coğrafi işaretli ürünlerini sizler için derledik….
1- Antakya Künefesi
Antakya’da künefe yemeyen kendini künefe yemiş saymamalı. Antakya Künefesini yiyince daha önce yediklerim neydi diye düşünmeden edemiyor insan. Antakya Künefesi Türkiye’de üretilen peynir içeren sınırlı sayıdaki tatlılardan biridir. Üretiminde tel kadayıf, taze künefelik peynir, tereyağı ve şerbet kullanılır. İnce kenarlı 60 cm çapında bir tepside künefenin ortası açılıp tereyağı konulur. Hafif ateşte yağ künefeye yedirilip elle iyice tiftiklenir. Usulü, pişirilme süresi, tecrübe hepsi bir araya gelince ortaya Antakya Künefesi çıkar. Künefe Antakya’da evlerde de çok rahat yapılıyordu, yine yapılacak, yine eski günlerine dönecek…
2- Kağıt Kebabı
Hatay’ın fast food’u olarak bilinen kağıt kebabı, Antakya’da geleneksel kasaplarda hazırlanıp büyük fırınlarda pişiriliyor. Kağıt kebabının kökleri Arap mutfağına dayanıyor. Kebabın yapımında kullanılan et, makine ile değil, satır ile kıyma haline getiriliyor. Antakya Kâğıt Kebabı; dana döş eti, yeşil ve kırmızı biber, maydanoz, sarımsak, tuz ve karabiber karışımından oluşan, disk şekli verilerek yağlı kağıt üzerinde pişirilen, yörede Arapça olarak “lahme la varka” olarak da bilinen bir kebap türü olarak lezzetiyle kayıtlara geçen bir yemeğimiz.
3 – Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği)
Antakya Sürkü çökeleği ; asitliği ilerlemiş inek sütünün veya yayık altı ayranının kaynatılması ile elde edilen çökeleğe başta yörede “zahter” olarak bilinen ve dağlardan toplanan yabani kekik ile birlikte tuz, biber salçası ye isteğe bağlı olarak kırmızı acı biber, nane, kimyon, kişniş, mahlep, yenibahar, zencefil, küçük Hindistan cevizi, karanfil, karabiber, tarçın, fesleğen, rezene, çörekotu gibi değişik baharatların istenirse sarımsak ilave edilip yoğrulması ile üretilir. Sürkü bölüp parçalayarak kuru olarak tüketebileceğiniz gibi üzerine zeytinyağı da gezdirebilirsiniz. Dilerseniz dilimlediğiniz çökeleğe taze biber, domates ekleyip de tüketebilirsiniz.Kuru çökelek salatası, küflü çökelekten zeytinyağlı çökelek, kiremitte tereyağlı çökelek ve katıklı ekmek yapılabilir.
4- Künefelik Peynir
Antakya künefesinin sırlarından biri, tescillenmiş Antakya künefe peyniridir. UNESCO tarafından gastronomi şehirleri ağına alınan Hatay’ın yöresel lezzetlerinden Antakya künefesinin peyniri Hatay’da yapılır. Keçi veya inek sütünden üretilir. Tuzsuz bir peynir çeşididir. Görünüş olarak dil peynirine benzer.
5- Samandağ Biberi
Samandağ biberi Hatay’ın Samandağ ilçesinde yetiştiği için adı Samandağ biberi. Samandağ biberinin sağlığa da pek çok faydası var. Samandağ biberinin dış yüzeyi sert, etli ve suludur. Biber, yetişmeye başladığı ilk dönemlerde yeşil, ilerleyen zamanda alaca rengini alır. Dalında kaldıkça ve zaman geçtikçe kırmızılaşır Samandağ (Antakya) Biberi yetişme şartları bakımından sadece Hatay’ın Samandağ ilçesinde ve çevresinde yetiştirilmektedir. Antakya biberinin en çok bilinen yapısal özelliği ise çok acı olmasıdır. Yerken aman dikkat edin, acısı acının ötesindedir. Hatta zayıflama biberi olarak da bilinir.
6- Kırıkhan Kavunu
Hatay’ın Kırıkhan ilçesinde yetiştirilen kavunlar kendine has aromasıyla iç pazarın yanı sıra Balkan ülkelerinde de yoğun ilgi görüyor. Hatay’da hasadına başlanan, tadı, aroması ve kokusuyla talep gören Kırıkhan kavunu kavundan çok daha fazlası.
7- Oruk (İçli Köfte)
Hatay’da özellikle kış aylarında çok tüketilen Oruk, her ne kadar restaurantlarda ara sıcak olarak servis edilse de aslında ana yemektir. Oruk, Kilis mutfağına özgü geleneksel bir lezzet. Kıyma ve bulgur kullanılarak hazırlanan oruğun yapılışı da oldukça pratik. Bulgur, et, ceviz, soğan, zeytinyağı ve çeşitli baharatlar kullanılarak bin bir zahmetle hazırlanan oruk, lezzetiyle büyülüyor.
