Chai Nedir?
Kahve endüstrisindeki pazarlamacıların son dönemde kullandıkları bir terim olan chai sözcüğünü duymuşsunuzdur. Ya da süpermarketlerin “egzotik yiyecekler” bölümündeki raflarda hazır konsantrelerden bazıları gözünüze ilişmiş olabilir. Peki ama chai tam olarak nedir? Chai sözcüğü Sanskritçe’de çay anlamına gelir ve Hindistan’ın klasik “demiryolu çayına” gönderme yapar. Bu çay, ülkedeki tren istasyonlarının hemen hepsinde yerel baharat çeşitlerinin sütle karıştırılmasıyla yapılan bir içecektir. Güney Hindistan’ın dört bir yanında en çok tercih edilen içecek olan chai, Batı’da popüler kahveli içecekler kadar moda haline gelmeye başladı.
Bir zamanlar sade İngiliz damak tadının Hindistan’ın Nilgiri Tepeleri’ndeki halkın damak tadı üzerinde etkili olduğunu hatırlarsak chai’nin kökenini daha kolay anlayabiliriz. İngilizler, birkaç yüzyıl önce Hindistan altkıtasında gördükleri her şeyi kolonize ederlerken çayı çok iyi biliyorlardı. Hindistan’da çay tarımı her yerde yapılıyordu; meraklı Hintliler elde ne varsa onun tadına bakmak istediklerinden klasik siyah çay kısa süre sonra süt ve şeker ilavesiyle bölgedeki herkesin tercihi haline geldi. Ancak Hintliler, her şeye baharat katma alışkanlıklarını sütlü ve şekerli çayda da uygulayınca, bölgede yetişen kakule, tane biber ve belki de zencefilden oluşan bir karışım chai’ya katılmaya başladı.
Chai Tea nasıl hazırlanır?
“Klasik” chai pişirme tekniği malzemelerin hepsini (çay, süt ve baharat) birlikte demliğe koyup açık ateşte kaynatmaktı. Hazır olan bu chai sonra ağır ateş üstünde alınıp sıcak tutulur, fincanlar gün boyu doldurulurdu. Palmiye şekeri ya da bal, kuvvetli kokulu baharat çeşitlerine uygun düştüklerinden chai bunlarla tatlandırılıyordu. Genellikle tatlandırıcı bol miktarda kullanılıyordu.
Chai reçetelerinin modern zamanlarda da geçmişteki gibi baharat, çay ve süt içerdiğini görüyoruz ama artık saymakla bitmeyece kadar çok chai karışımı mevcut. Chai’a katılan klasik baharat çeşitleri çin tarçını, besbase, karanfil, küçük hindistan cevizinden tutun da methi’ye (çemenotu yaprağı) kadar çok geniş bir yelpazededir, hatta narenciye kabuğu bile katılabilir. Chai’ın ana malzemesine eklemek üzere seçtiğiniz tat ve kokunun ne olduğu konusunda kesin ve şaşmaz bir kural yoktur. Siyah çay kullanılması tercih edilir; bazıları yeşil çayla yapmayı denemişlerse de sonuç çoğunlukla felaket olmuştur. İçeceğe katılan baharatın ağırlığını kaldırabilecek ana malzeme, siyah çaydır ama bir kez daha söylemeliyim ki kendi tercihinizi belirlemek için denemeniz gerekir.
Klasik chai’yı ilginç kılan özellikler, bu içeceğin modern versiyonlarında dikkate alınmamaktadır. Süpermarketlerde satılan konsantre chai versiyonlarına bu lezzet özellikleri aktarılmaya çalışılsa da durum, suda eriyen hazır kahve ile yeni pişirilmiş kahve arasındaki fark kadar açıktır. Konsantre olan versiyonlar aşırı miktarda mısır şurubu katılarak gereğinden fazla tatlandırılmıştır, içen kişinin nihai ürün üzerinde ki kontrolü çok azdır. Yeni yapılmış, taze her şeyde koku özellikleri daha karmaşık halde korunabildiğinden damak daha fazla uyarılır.
Chai yapımı sırasında baharat çaya aşamalı olarak katılabilir. Baharatı önceden dövmek olmaz; uçucu yağların uçmaması için baharatın kullanımdan hemen önce dövülmesi gerekir. Ayrıca chai süt konusunda cimrilik edilecek bir içecek değildir. Sütün kendi yağı ile çay arasında ilginç bir koku kimyası oluştuğundan fincandaki chai’da hissedilen kremamsı lezzet, aslında fincana konulmuş sütün kendi tadından daha fazladır.
Kaynak: Kokulu Ot ve Baharat Ansiklopedisi
*Yayına giren videolarımızdan haberdar olmak için Harbi Yiyorum Youtube kanalımıza abone olmayı unutmayın!