Çibörek Nedir?

Çibörek Nedir?

Çibörek; (ÇiğBörek) kıyma, soğan ve baharat karışımlarının yufka ile buluşmasıyla oluşan bir Kırım, Tatar yemeğidir.

Eskişehir dendiğinde akla gelen bu yemeğin orijinal isminin ”Şikorekman” olduğu söylense de başka isimlerle de anılmaktadır. Bunlar Şırbörek, Şuberek, Çuberek, Çiberek şeklindedir. Çiğ kelimesi pişmemiş anlamına geldiğinden böreğe bu şekilde yakıştırmalar yapılmıştır.

Oysa çiğ kelimesi Türkçe’deki ”pişmemiş olan” anlamında değildir. Adını nereden aldığı konusunda iki farklı görüş bulunmaktadır. İlki ”Şırbörek” adının pişirme esnasında kızgın yağdan çıkardığı sesten aldığı görüşüdür. Diğeri ise Kıpçak lehçesinde ”çi, şı” kelimelerinin lezzetli, böreğinse ”içerisine et doldurulmuş hamur parçaları’‘ anlamına gelmesidir.

Çibörek‘in aslında içinde pişmeyen malzemesi yoktur. Aksine kıyma çiğ şekilde koyulurken kızgın yağ ile etkileşimi sırasında kıymanın içindeki su buharlaşarak iç malzemesini pişirmektedir.

Kelime kökenini incelediğimizde Divan-ı Lügat-i Türk‘e göre ”Çir” yağ anlamına gelirken Türkçe’de ünsüz düşmesi ( r ) ile çi şekline bürünmüştür.

Hazırlık süreci zahmetli olan Çibörek önce oklava yardımıyla yufkadan kalın olacak şekilde açılır. Hamurun yarısına kenarlarında bir parmak boşluk kalacak şekilde iç malzemesi koyulur, yarım ay şekline getirilen hamur bekletilmeden dökme (çöyün) kazanda kaynamakta olan yağın içine bırakılır. 2- 3 dakika içinde hızlıca kabaran börek kızarır kızarmaz çıkarılıp servis edilir. Pişirilen yağın orta sıcaklıkta olması gerekir soğuk olduğunda hamur fazla yağ çekeceği için istenen tat elde edilemeyecektir. İçerisinde maya bulunmadığından diğer börek çeşitleri gibi yağ çekmez. 1800’lü yıllarda Kırım’dan ve Balkanlardan ülkemizin aldığı göç nedeniyle tanıştığımız börek, yanında ayran yada çay ile servis edilmektedir.

Yerken içinden suyun akması makbul olan Çibörek Kırım asıllı bir Türk yazar olan İsmail Otar’a şiir bile yazdırmıştır. Şiirden bir alıntı aşağıda yer alıyor.

“Atalardan kalmış bize: Etli, yağlı, hamuraş.

Köbeteyle katlama, erişte, yantık, mantı,

Sarı burma, kalakay, kavurma börek, uğmaç,

Şilter, salma, irimçik, tabak börek, bazlamaç,

Hurma yemiş, kesmece, öküz börek, kıygaça…

Saysan bitiremezsin adlarını yıllarca!…

En başında gelir kutlu çibörek!…”

*Çibörek hakkında sizin de ekleyeceğiniz bilgiler varsa lütfen yorum kısmına yazarak bu yazıya katkıda bulunun.

---

*Çibörek denince akla ilk gelen şehirlerimizinden biri olan “Eskişehir’de Nerede Ne Yenir?” yazımızı için tıklayın!