Hititler 4000 Yıl Önce Anadolu’da Ne Yerdi?
”NINDA-anazzasteni watar-a ekutteni” (ve ekmeği yiyiniz, suyu da içiniz”– İlk Hitit Kralı 1. HATTUŞİ 4000 yıl önce böyle buyurmuş. Şimdi de bu sözden yola çıkarak 4000 yıl önce bizim şimdi yaşadığımız topraklarda Hititler neler yemişler, neler içmişler ve bunlardan hangisi günümüz mutfağına sirayet etmiş, hep birlikte bakalım.
Sığır, Koyun, Keçi, Kümes ve Av Hayvanları:
Hititler tıpkı günümüzde olduğu gibi sadece sığır, koyun, keçi ve farklı olarak az miktarda domuz eti yemişlerdir. Hititlerin %30 oranında büyükbaş, %70 oranında küçükbaş hayvan tükettikleri bilinmektedir.
Süt ve Süt Ürünleri:
Peynir, tereyağ ve lor yapımında usta oldukları ve sofralarında sıkça yer verdikleri bilinmektedir.
Tahıllar:
Hitit insanının temel besin maddesinin ekmek ve sudan ibaret olduğu sayısız metinden anlaşılmıştır. Hititçe metinlerde 180’e yakın ekmek, börek ve unlu mamül adı yer almaktadır.
Sebze ve Meyveler:
Buğday, arpa, fasulye, kır fasulyesi, bezelye çeşitleri, kendir, mercimek, burçak, soğan, pırasa, lahana, sarımsak, kimyon, susam, hurma, elma, alıç, kayısı, Antep fıstığı, üzüm, fındık, kiraz, muşmula, nar, zeytin, salatalık ve isimleri henüz anadillerinden tercüme edilememiş bitki bilinmektedir.
Yağ ve Şekerler:
Hititlerde yağ olarak zeytinyağı, susam, ceviz, badem, keten, fındık, fıstık yağ olarak kullanılıyordu. Pekmez ve bal ise kullanılan şekerlerdi. Zeytinyağı ayrıca aydınlatmada da fazlaca kullanılıyordu. Hitit dilince ”ekmeği yağa bandırmak” anlamında bir fiilin kullanıldığı da biliniyor. çok fazla yağ kullanılarak yapılan bir çorba da çok değerliydi ve bilhassa krallara sunuluyordu.
Tüm bu bilinenlerin yanında, Hititlerde yemeklerin tarifleriyle alakalı metinlere rastlanmamıştır. Ancak bazı ritüel metinlerinde ne yediklerini yazmışlardır. Örneğin, bir ölüm ritüelinde ”dannas ekmeği ve her biri bir avuç olan üç adet tatlı ekmek” ifadesine rastlanmıştır. AN-TAH-SUM Bayramı metin çevirilerinden de etin soğuk olarak tüketildiği öğrenilmiştir.
Kaynak: Ömür Akkor İle Komili Lezzet Seyahatnamesi
