Röportaj: Restoranların Marka Tescili Hakkında Avukat Eşref Borça ile Görüştük

Restoran Marka Tescili Nasıl Yapılır?

HY. Merhabalar, bugün yeme içme dünyasında ve sosyal medyada içerik üreten ve Seyyargurme olarak da bilinen Eşref BORÇA bizlerle. İlk sorumuzla başlayalım, tanımayanlar için Eşref Borça kimdir?

E.B. Öncelikle, benimle bu röportajı gerçekleştirdiğinizden dolayı çok teşekkür ederim. Ben kimim sorusunun cevabını, yemek yemeyi ve yapmayı çok seven bu konularda sosyal medyada hatırı sayılır içerik üreten biri olarak tanımlayabilirim. Eskişehir’de doğdum ve büyüdüm, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne geldiğim 1995 yılından bu yana İstanbul’da yaşıyorum. Avukatlık mesleğimin yanı sıra yine kurucusu olduğum Defans Patent Dan. A.Ş. aracılığıyla aktif olarak marka tescili ve diğer tescil konularında hizmet veriyorum.

H.Y. O zaman avukatlıktan marka vekilliğine, vekillikten gurmeliğe farklı farklı birçok işle meşgul olduğunuzu söyleyebiliriz… Peki nasıl başladı bu “seyyar gurme”lik?

E.B. Açıkçası gurmelik biraz da lafın gelişi, asıl olan yemeyi içmeyi sevmek ve bunun biraz peşinde koşup bana ait olan #yolunudeğiştir sloganının (hashtag) hakkını vermek. Bu da ancak ve ancak gezmeye müsait olan bir işin varsa mümkün oluyor. Benim kullanıcı adımda ki seyyarlık da oradan geliyor. Gurmelik gibi bir iddiam olmadığını belirtmiştim ancak gurme kelimesinin bu kadar fütursuzca kullanılacağını da düşünmemiştim. Bu sebeple de bir süredir bu seyyargurme takma adını kullanmayı da azalttım. Özellikle yeme içme alanında ki en aktif alan olan Instagram’da adım ve soyadım ile içerik üretiyorum.

Farklı mutfakların lezzetlerini deneyimlemeyi seviyordum. Öyle ki bir süre sonra bu benim için bir hobiye dönüştü. Yakınlarım bir yere gitmeden önce benden tavsiye alır. Ben de ürünlerini beğendiğim yerleri sosyal medya üzerinden diğer insanlara da duyurmaya çalışıyorum. “Yemek İçin Rota Değiştirenler Kulübü’ndenim’’ ve şimdi bu serüvene “gurmeikizler” kullanıcı adıyla 5 yaşında ki ikizlerim Can ve Janset de katıldı.                               

HY. Avukatlığı, gurmeliği anladık ancak nedir bu marka vekilliği?

E.B. Hobimle ilgilenirken işletmelerin ihtiyaçları gözüme çarpmaya başladı. Ben de bu ihtiyaçları gidermeye yönelik ne yapabilirim dedim ve marka patent vekilliği doğdu. Örneğin henüz yolun başında ama ilerleyeceği çok açık küçük lokantalar, tatlıcılar vardı. Bu işletmelerin marka tescil işlemlerini gerçekleştirerek markalarını koruma altına almalarını tavsiye etmiştim. Şu anda hepsi franchise veriyor. Ama Türk Marka ve Patent Kurumu tarafından markaları tescil edilmemiş olsaydı belki de kötü niyetli biri alıp onların markasıyla işi büyütebilirdi.

H.Y. Marka Tescili neden gereklidir sorusuyla devam edelim…

E.B. Marka bir işletmenin malvarlığına dair; satılabilen, miras bırakılabilen çok kıymetli bir unsurudur. Marka işletmelere değer katar. Yarattığınız değeri korumanın en iyi yolu da Türk Patent ve Marka Kurumu’nda markanızı tescil etmektir.

Marka tescilinin gerçekleştirilmediği durumlarda, çıkacak bir ihtilaf ile yarattığınız markayı korumak çok daha meşakkatli ve pahalı olacaktır. Oysa marka tescili cüzi rakamlara yapılmakta ve 10 yılda bir yenilenmek koşuluyla sonsuza kadar özel kanunla korunmaktadır.

Marka, patent gibi sınai hakların sicilleri Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tutuluyor. Ben de marka patent vekili olarak müvekkillerimin marka tescilleri için gerekli işlemlerini yürütüyorum.

H.Y. Peki patent tescili nedir?

E.B. Marka bir ürünü benzerlerinden ayırmaya yarayan şekil, yazı, ses vb. unsurlardan oluşan bir işarettir. Halk arasında marka ile patent çoğunlukla karıştırılıyor. Patent deyince insanın aklına ya marka ya da yüksek teknoloji gerektiren buluşlar geliyor. İşin aslı öyle değil… En güzel örneğimiz “KADLAVA” (gülüyor).

Altı kadayıf kaplı, arasında künefe peyniri, kaymak ve üzerinde baklava hamuru ile yeni bir tatlı yarattı bir müvekkilim. Bu tatlının patent tescil başvurusunu gerçekleştirdik. Yiyecek içecek sektöründe bile patent tescili almak mümkün. Buluşun yeni, sanayiye uygulanabilir ve tekniğin bilinen durumunu aşması yeterlidir.

Endüstriyel Tasarım Tescili ise ürünün görselini yani sizin dışardan gördüğünüz halini korur. Tasarım sahibini korumak için tescil burada da çok avantaj sağlamaktadır.

H.Y. Patent tescili ya da markayı tescilini geciktirsek, önce işleri bir yoluna koysak
sonra tescil için başvursak mesela… Olmaz mı?

E.B. Şahsi kanaatim önce marka alınması sonrasında altının doldurulması yönünde. Çünkü işletme sahibi baştan önlemini alıp sağlam adımlarla ilerlemezse, marka bağlamında aşması güç sorunlarla karşılaşabilir. Marka tescil başvuru ve marka tescil belgesi alma süreçleri uygun fiyatlı işlemler olmasına rağmen markanızı başkası kullanması halinde onu geri alabilmek için gerçekleştireceğiniz itirazlar ve sonrasında açmanız gereken davalar ekonomik açıdan oldukça külfetlidir.

H.Y. Son olarak sektörde yer alan işletme sahiplerine, bir gün kafe ya da restoran
açma hayali olan okuyucularımıza söylemek istediğiniz bir şey var mı?

E.B. Kimse yola başarısız olmak için çıkmaz, işe başlarken önce para kazanmak sonrasında markasıyla bir değer yaratmak ister. İşte bu yola çıkarken; Sınai Mülkiyet konularında ki hamleleri ihmal etmemek ve Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından marka tescil işlemlerini gerekir.

Son olarak pandeminin etkilerinden mümkün olduğunca uzak, bol kazançlı, sağlıklı bir süreç diliyorum.