Şevketi Bostan Nedir?

Şevketi bostan (Cnicus benedictus), papatyagiller familyasından, yaklaşık 60 cm boyunda, yıllık dikenli bir bitkidir. Batıda Portekiz’in kuzeyinden Fransa’nın güneyine, Doğuda İran’ın doğusuna kadar tüm Akdeniz Havzasında yetişmektedir. Ülkemizde Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerindeki tarla kenarlarında, yol kenarlarında, bahçe ve kırlarda yetişir. Son yıllarda ünündeki artış nedeniyle doğal ortamda yok olmaya başladığı için kültür ortamında yetiştirilmeye başlanmıştır.

Halk arasında adı birçok farklı şekilde anılır. Şevket otu, bostan otu, diken otu, akkız, sütlü diken, mübarek dikeni, ak diken, kenker dikeni isimlerinden bazılarıdır. Yeşil güdük dikenleri, uzun beyaz kökleri olan bu kök bitki kasım ayında çıkar ve bahara kadar da pazarlarda, sofralarda yerini almaya devam eder.

Toprağın üstünde kalan kesimleri körpeyken kesilip toplanan bitki, iyice soyulup dikenlerinden arındırıldıktan sonra sebze olarak tüketilmek üzere Ege ve Akdeniz bölgesindeki pazarlarda satılmaktadır.

Girit mutfağına özgü olan Şevketi bostan, Girit’ten batı Anadoluya göç eden Girit Türkleri tarafından kemikli kuzu etiyle pişirilerek ya da haşlama salata olarak tüketilir. Girit’in dağ köylerinde bundan farklı olarak hâlâ arapsaçıyla veya enginarla birlikte de pişirilmektedir.

Ege bölgesinde özellikle İzmir‘de tabir-i caizse kapış kapış alınan ve tüketilen bir bitkidir. Namının çok olmasındaki etken sadece lezzeti değil aynı zamanda asırlardır tedavi amaçlı kullanılmış şifalı bir bitki olmasındandır.

Şevketi Bostan’ın Faydaları

• İdrar söktürücü özelliği vardır.
• Sindirim ve safra salgılarını arttırır.
• Bağırsaklarda gaz birikimini giderir.
• Sindirim sistemini düzenler.
• Karın ağrısına iyi gelir.
• İştah açıcıdır.
• Kilo almak isteyenlere kilo alımında yardımcı olur.
• Hemoroit ve ishal gibi sorunlarında giderilmesini sağlar.
• Doku ve damar büzücü etkisi olduğundan kanamaların kısa sürede durmasını sağlar.
• Yaraların temiz kalmasını sağlayarak mikrop kapmasını engeller.
• Karaciğeri temizler.
• Kırışıklıkları giderir.
• Böbrek taşı düşürmede ve kum dökmede yarımcı olur.

Şevketi Bostan Nasıl Temizlenir?

Dikenleri olduğu için şevketi bostanı temizlemesi oldukça zahmetlidir. Semt pazarında çoğunlukla köklerinden ayrılmış olarak satılmaktadır. Ancak olur da bahçenizde yetiştirmeye karar verdiyseniz ya da temizlenmemiş olarak bir yerden temin ettiyseniz temizleme işlemi size kaldı demektir. Bu durumda öncelikle dikenlerin batmaması için eldiven giyilmesi gerekir.

Önce dallarda bulunan yeşil dikenli kısım sıyırılır. Ardından kök kısmında bulunan odunsu dış kabuklar kazınarak veya ince bir şekilde soyularak temizlenir. Soyulmuş beyaz kökler ince uzun şeritler halinde doğranır. Bu arada köklerde kararmış kısımlar varsa kesip atılır. Daha sonra parmak uzunluğunda dilimlenir. Dallarını da aynı şekilde birkaç parçaya bölünür ve iyice yıkanır.

Nasıl Yapılır?

Şevketi bostanın bir tencerede tuzlu suda 20 dk kadar haşlandıktan sonra süzüp, üzerine dövülmüş sarımsak, yağ ve limonlu sostan gezdirerek salatası yapılabilir. Bunun yanı sıra en çok tercih edilen kuzu etli yemeğini de yapabilirsiniz.

Malzemeler:

• 500 gr. Şevketi bostan
• 250 gr. Kuzu eti
• 1 orta boy soğan
• 2 diş sarımsak
• Zeytinyağı
• Tuz
• Su

Terbiyesi için:

• Yarım limon suyu
• 1 kaşık un

Yapılışı:

Tencereye zeytinyağı koyularak kuşbaşı doğranmış etleri kavurulur. Soğan ve sarımsak yemeklik doğranır. Etler kavrulduktan sonra soğan ve sarımsak da ilave edilir.

Tuzu ve biraz da suyu ilave edip kapağı kapatılarak pişmeye bırakılır. Sosu için bir kaseye soğuk su konulur. İçine limon suyu ve unu ilave edip çırpma teliyle çırpılır. Çırparken içine sıcak su da eklenir.

Etlerin pişmesine yakın şevketi bostanlar da eklenir ve üzerine sosu da ilave edilerek pişirmeye devam edilir. Tüm malzemeler pişince ocaktan alınarak servis edilir.

*Şevketi Bostan hakkında sizin de ekleyeceğiniz bilgiler ya da nerede yenebileceğine dair görüşleriniz varsa lütfen yorum kısmına yazarak bu yazıya katkıda bulunun.