Erzurum’da Cağ Kebabı Nerede Yenir? “Gel Gör” ve “Koç” Cağ Kebap Salonları / Kemal Koç ve Şakir Aktaş
Erzurum ziyaretimizin üzerinden aylar geçti ve bu güzel şehrimizin yeme-içme yazılarını yazmak yine Erzurum’dayken nasip oldu. Dadaşlar diyarı ile aramızda oluşan bu özel bağ elbette yediklerimizle iyice pekişti. Hazır olun, geliyor: Cağ Kebabı.
Doğrusunu söylemek gerekirse Erzurum’da Cağ Kebabı ile ilgili araştırmalarımı yaptığım zaman bu marine edilmiş, meşe odununda yatık halde pişen nefis yağlı kuzu budunun tek ve biricik bir mekanı olamayacağını anladım. Bu işin burada bu yazıyı hak eden iki tane ustası ve bu ustalara ait iki ayrı mekanı var: Kemal Koç ve Şakir Aktaş (Koç ve Gel-Gör) Aynı zamanda bu iki yerin -her ne kadar birbirlerine rakip olsalar da- aralarındaki kader birliğini görmezden gelmek ayıp olurdu. Bu yüzden ikisini birlikte yazmak istedim.
Olay 1970’li yılların ortalarından itibaren başlar. Kongre Caddesi’nde Koç ve Gel-Gör yan yana sulu yemek yaparlarken 1982 senesinde ilk olarak Kemal Koç, Orta Asya kültüründe “toy” adı verilen sığır şölenlerindeki “Cağ Kebabı“nı ana yemek olarak menüsüne taşır. E, milletimizin genetiğinde var ki bu yiyecek, yaylalardan ve şölenlerden taşıdığı o endamlı izlerle pek bir sevilir. Aynı sene Gel-Gör’ün sahibi Şakir Aktaş da Cağ Kebabına el atar. Unutmadan, meraklısı için “Cağ” etin çekildiği metal şişlere verilen isim. Şakir Bey’den öğreniyoruz ki yaylalarda yapılan şölenlerde bu şişler metal değil tahtadan oluyormuş. Bunlara da “Bico” deniyormuş. Yani garsona sesleneceksiniz;” Bir bico, iki bico, yetmedi on bico çeeeek!” diye…
Şakir Usta 16 yaşında evlenmiş, 7 kızı var. Hepsinin eğitimine çok önem vermiş. Kendini bildi bileli yeme-içme işinde. 30 yıldır Cağ Kebabı yapıyor. İşin tüm sırlarına hakim. İlk açtığı yeri kardeşi ile aralarındaki bir anlaşmazlıktan ötürü ona devretmiş. Şimdi Gürcükapı’daki yerinde hizmet veriyor. Cağ Kebabını karabiber, soğan ve yoğurtla marine ediyor. Bana kendi elleri ile “Tatari” denen (herhalde Tatarlar böyle yiyor diye bu ismi almış) az pişmiş etleri cağ’a çekti. Ben de o enfes etleri hiç bekletmeden ağzımla mideme çektim. Oy,oyy!
Yalnız İstanbul’da da Cağ Kebabı yedim. Etin tadı burada bambaşka ey dostlar. Hayvanların yediklerinin farklılığından olacak, bu et tek kelime ile muhteşem! Böyle yanına uzanıp yatarak saatlerce Cağ Kebabını izleyebilirim yani o derece. Hatta belki yattığım yerden ona şarkılar bile söylerim.
Neyse. Kemal Usta’nın dükkanı (Koç) halen ilk açıldığı yerde, yani Kongre Caddesi’nde. Kemal Koç 1948 doğumlu, Cağ Kebabı’nın mucidi. Bir yandan Erzurum’da, Erzurum Yayıncılık A.Ş.’nin Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı yürütüyor. Mekanın işletmecisi Lokman Mercan‘dan öğreniyoruz; Kemal Amca sabah, öğlen ve akşam Cağ Kebabı yiyor da başka birşey yemiyor. “Hadi canım!” diyoruz içimizden ve lakin biz bunları derken içeri Kemal Koç giriyor ve kendisine öğlen yemeği olarak iki tane Cağ Kebabı sipariş ediyor. Oy, oyyy!
Koç’un Erzurum dışında altı şubesi daha var. İstanbul’daki şubesi Beylikdüzü’nde. İstanbul’un hayvanları Balıkesir’den geliyor. Tanıştırayım: Kıvırcık. Erzurum’un eti ise Kars ve Erzurum’dan. Genelde koyun, bazen kuzu… Lokman Bey bize etleri 12 saat soğan, karabiber, tuz ile salamura ettiklerini söylüyor.
Bizlere de bu cillop etleri lavaşlara çekip mideye indirmek kalıyor. Yerel halktan öğreniyoruz; Erzurum yerlisi, Cağ Kebabını biraz zengin yiyeceği olarak biliyor. Yani buraya özgü bu meşhur kebap, ayda bir kere ailecek gelinip yenilebilecek yiyecekler statüsünde. Cağ’ın en iyi müşterisi şehir dışından gelenler. Özellikle de gurbetçiler… Bir kere memleketlerine döndüler mi; “Ulen senede bir kere geliyoruz zaten!” deyip, Allah ne verdiyse yiyorlarmış.
Yani Mayıs, Haziran ve Temmuz Erzurum’daki Cağ Kebapçıları için bayram vakti. Bu arada bu muhteşem lezzete “Yatık Döner” diyenleri de esefle kınıyorum. Ne alakası var ya hu? Gerek marinasyonu, gerek eti ve pişiriliş tekniği ile döner ile hiç alakası olmayan bambaşka bir yiyecek bu. Sırf bu yüzden tadı “döner” gibidir diye düşünüp bu ca’nım lezzetten yıllarca uzak kalmışız. Buradan yetkilileri bir kere daha uyarıyoruz. Cağ Kebabı döner değildir. Hatta “Yana Yatık Döner” hiç değildir.
Bu güzel diyardan bildirmeye devam edeceğiz. Lakin burada Cağ dışında keşfettiğimiz ve keşfedeceğimiz daha çok yer/yiyecek var. O zaman bu yazı rücu ediyor ve keşfin gerçek sahibine gidiyor. Erzurum’dayız. Mırıldanıyoruz.
“Erzurum çarşı pazar
İçinde bir kız gezer
Palandöken güzel dağ
Nenen ölsün sarı gelin aman
Suna yarim.”
Vesselam!
Gel-Gör Tortum Cağ Kebap
İstasyon Cad. No:4 Gürcükapı – Erzurum
Tel: 0442 2133253
Adresi haritada görüntülemek için tıklayın!
Koç Tortum Cağ Kebap
Kongre Cad. Kongre Binası Karşısı – Erzurum
Tel: 0442 2134547
Adresi haritada görüntülemek için tıklayın!