10 Soruda Norveç Somonu

Somon, dünyadaki en popüler balık türlerinden biridir. Her gün 16 milyon öğün çiftlik somonu servis edilirken Norveç’in soğuk ve temiz sularında hasat edilen somonlar sadece birkaç saat sonra 100’den fazla ülkeye ihraç edilmeye hazır hale gelmektedir.

1.Bir somonun tamamen gelişmesi ne kadar sürer?

Norveç somonunun insanların tüketimi için en uygun kilosu, 4-5 kilodur ve bu kiloya ulaşması 2-3 sene sürer. Somonlar 1 yaşına gelince, tatlı sulardan Norveç’in tuzlu su fiyortlarına göç edebilecek güce gelir.

2. Somonların tam gelişebilmesi için ne kadar besine ihtiyaç vardır?

Bir somonun her kilosu 1,2 kilogram balık yemine ihtiyaç duyar. Bu doğrultuda bir somon yaşam süresi boyunca 6-7 kilogram balık yemi tüketir. Diğer hayvanlarla karşılaştırıldığında bu çok küçük bir miktardır. Örneğin, bir kilo domuz üretimi için 3 kilogram yem gerekirken, 1 kilo dana eti için 8 kilo yem gerekmektedir.

3. Norveç somonlarına ne tür yem verilmektedir?

Norveç somonu yemi balık yağı ve balık unu, bitki yağı ve bitkisel maddeler yanında protein ve karbonhidratlardan oluşur. Balık yağı ve balık unu insanların tüketimi için uygun olmayan balık sakatatı ve yabani balıklardan elde edilir. Günümüzde balık yemlerinin %70’i bitkisel (tahıl v.s.), geri kalanı da deniz kaynaklarından (balık yağı, balık unu v.b.9 ekde edilmektedir.

4. Norveç çiftlik somonu içinde ne kadar Omega-3 yağ asidi bulunur?

Norveç somonu çok zengin bir Omega 3 kaynağıdır. Bir porsiyon (150gr) Norveç çiftlik somonu 1,8 gram EPA ve DHA içermektedir. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) ve NIFES’e (Norveç Ulusal Beslenme ve Deniz Ürünleri Araştırmaları Enstitüsü) göre bir porsiyon Norveç somonu sağlıklı bir yetişkinin haftalık ihtiyacı olan Omega-3 miktarını fazlasıyla karşılamaktadır.

5. Omega 3 yağ asidi insanlar için neden çok önemlidir?

Omega 3 yağ asitleri yaşamımız boyunca bedenimizi yapılandıran hücrelerin optimum seviyesinde çalışmasını sağlar. Örneğin somonda bulunan doğal Omega 3 yağ asitleri insanlarda kalp ve damar hastalıkları ile mücadelede önemli ve önleyici bir tedbirdir. Buna ek olarak, düşük seviyelerdeki Omega 3 yağ asitleri diyabet riskinin artmasına ve obeziteye neden olabilmektedir.

6. Ne kadar somon tüketmeliyiz?

Öncelikle sormamız gerken soru dengeli bir beslenme için ne kadar balık tüketmeliyiz olmalı. Dünya Sağlık Örgütü ve Norveç Sağlık Otoritesi şunları tavsiye ediyor. Haftada 2-3 öğün balık tüketmeli ve bunların yarısı somon, uskumru veya ringa balığı gibi Omega 3 yönünden zengin balıklar olmalıdır. Bu, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu seviyede Omega 3, selenyum ve önemli vitaminlerin alınmasını sağlar. Bu tavsiye hamile kadınlar, emziren anneler ve çocuklar için de geçerlidir.

7. Herkes haftada 2 veya 3 kere balık yemeli mi?

Evet, genç yaşlı farketmeksizin herkes haftada 2 veya 3 kez balık yemelidir. Hamileler, emziren anneler ve çocuklar bu tavsiye özellikle uymalıdır. Kalp ve damar hastalığı olan kişilere ise Omega-3 seviyelerini en üst düzeye çıkarabilmek için yağ asitleri bakımından zengin balıkların tüketimini daha da artırmaları tavsiye edilir.

8. Bizlere satılan Norveç somonunun güvenilir ve sağlıklı olduğundan tam anlamıyla emin olabilir miyiz?

Evet, Norveç’in soğuk ve temiz sularına yetiştirilen Norveç somonları güvenilir ve sağlıklıdır. Norveçli sular bugüne kadar herhangi bir çevre kirliliğine maruz kalmadı. Ayrıca, Norveç somonları sürekli izlenmekte ve sıkı bir şekilde kontrol edilmektedir. Her yıl 12.000 ihraç etmeye hazır Norveç somonu, bağımsız Ulusal Beslenme ve Deniz Ürünleri Enstitüsü (NIFES) tarafından rastgele seçilerek kontrol edilmektedir. Bu denetimlerin hiçbirine herhangi bir yasaklanan ilaç veya yasadışı yabancı madde kalıntısı bulunmamıştır.

9. Somonda antibiyotik bulunmasından söz ediliyordu. Günümüzde Norveç somonunda antibiyotiğe rastlanıyor mu?

Norveç somonu sağlıklıdır. Somonlar çok küçükken ve yaklaşık 15 santimetre uzunluğuna ulaştıklarında, en yaygın somon hastalıklarına karşı aşı yapılmaktadır. Buna ek olarak, su ürünleri yetiştiriciliğinde hastalıkları önlemek için sıkı hijyen kuralları uygulanmaktadır.

Kullanılan tüm ilaçlar veterinerler tarafından onaylanır ve sadece “belirli hastalıklar ortaya çıktığında” kullanılabilir. 2015 yılında tüm somon balıklarının sadece yüzde 0,5’inden azı antibiyotik tedavisi görmüştür. 1990’lardan beri Norveç’te somon üretimi 50.000’den 1 milyon tona ulaşmıştır. Aynı dönemde antibiyotik kullanımı %99 oranında azalmıştır. Bu çaba Dünya Sağlık Örgütü ve birçok farklı kurum tarafından takdir edilmektedir.Norveç balık yetiştiriciliğinde somon beslerken, koruyucu veya büyümeyi destekleyici herhangi bir ilaç ya da antibiyotik kullanılmamaktadır.

10. Dünyada üretilen somonun büyük bir bölümü Norveç’te üretilmektedir. Bu biraz yoğunlaştırılmış hayvancılık gibi mi?

Hayır, Norveç’teki somon üretimi yoğunlaştırılmış hayvancılık kategorisinde değildir. Norveç somonunun hareket etmek için çok geniş alanı vardır. Her ağ kapsamı için kural: %2,5 balık nüfusuna karşılık %97,5 su alanıdır. Somonun içinde büyüdüğü ağın çevresi 200 metre çember uzunluğuna ve 50 metre derinliğe sahiptir.