Erzincan Tulum Peyniri Nedir?
Bir restoranda ana yemek gelmeden doymuş iseniz sebebi kesinlikle aperatif olarak masaya getirilip, sıcak lavaş ve tereyağı ile bütünleşen tulum peyniridir. Sıcak lavaş her şeyle uyumlu olduğundan, tereyağı ile tulum peyniri Edi ile Büdü, Safiye Soyman ile Faik Öztürk, Yin ve Yang gibidir. Birbirlerini tamamlarlar. Ancak bir masada hakiki Erzincan tulumu varsa o masada ana yemekler gelmeden tıka basa doyacağınıza kalıbımızı basarız. Peki, nedir bu vazgeçilmez Erzincan Tulum Peyniri?
Adı Erzincan tulum peyniri olarak da geçse üretimi bölgeye yayılmıştır. Konya, Bingöl, Erzincan, Erzurum bölgelerinde de üretimi vardır. “Şavak peyniri” olarak da geçer. İzmir tulumundan farkı ise İzmir tulumunun teneke kutularda salamura edilmesidir. İzmir tulumu daha yumuşak iken Erzincan tulumu daha serttir ve dağılır. İzmir tulumu daha beyazken, Erzincan tulumu koyun sütünden gelen doğal yağ ile hafif sarımtırak bir renk alır. Erzincan tulum peynirini diğer peynirlerden ayıran en büyük özellik ise çiğ sütten yapılmasıdır. Koyun sütünden yapılıp küçükbaş hayvan derisinde (keçi derisi daha makbuldür) bekletilen tulum peyniri bir nevi rokforun emmioğludur.
Bir hayvanın yediği ottan içtiği suya kadar tüm etkenler peynirin lezzetini etkiler. Bu yüzdendir ki Erzincan tulumu Munzur ve Keşiş dağlarında yaklaşık 2500 rakım yüksekliğindeki yaylalarda birçok farklı çeşitteki çiçekler ile otlatılan ve o tertemiz yayla suyundan içen koyunlardan alınan süt ile yapılır. İyi bir Erzincan tulumu elde etmek için elde yapılmış doğal maya kullanılmalıdır. İlkbaharda ilk çiçekler çıktığında otlatılan koyunlar tulum peyniri için kullanılmaz çünkü bu hayvanların sütü sulu olur. Sonbahara doğru kartlaşan otlar sayesinde koyunların sütü daha yağlı olur bu da tulum peynirini daha lezzetli yapar. Günümüzde seri üretimden dolayı orijinalini bulmak oldukça zor hale geldi. Şehirleşme önce hayvancılığı vurduğundan, maalesef o eski tat artık zor bulunuyor..
Tulum peyniri sağlık için de oldukça faydalı bir besindir. A ve B vitaminlerinin yanında kalsiyum, fosfor ve demir açısından zengindir. Mide rahatsızlıklarından tutun, kemik erimelerine kadar faydası vardır. 100 gram dana etinde yaklaşık 28 gram protein bulunurken, 100 gram tulum peynirinde bu oran 26 gramdır.
Tulum peyniri kahvaltılarda vazgeçilmezdir. İster tost yaparsınız, ister makarna sosu. Sırf arasına tulum peyniri ve tereyağı koyabilmek için o sıcak pide kuyruğuna girmeyi göze alırsınız. Yeri gelir domates ile dürmeç* yaparsınız. Kızarmış ekmek ve ceviz ile minimal bir şarap tabağı hazırlayabilirsiniz. Yalnız adabı vardır tulum peynirinin. Önce kiminle yediğini bileceksin, sonra ne ile yediğini…
*İçine katık konularak sarılmış yufka ekmeği. Bildiğimiz dürümün doğudaki adı.